سیل وقتی اتفاق می افتد که آب سرریز می شود یا خشکی ای را فرا می گیرد که به طور عادی خشک است. به طور کلی ساعت ها و یا حتی روزها طول می کشد تا سیل ایجاد شود، همین زمان لازم برای آماده شدن و یا تخلیه را به ساکنان منطقه می دهد. اما گاهی اوقات، سیل به سرعت و با علایم هشداردهنده اندک ایجاد می شود.
سیل می تواند از راه های زیادی ایجاد شود. شایع ترین راه زمانی است که رودخانه ها و نهرها از کناره هایشان سرریز می کنند. این سیل ها، سیل های رودخانه ای نامیده می شوند. باران سنگین، سد یا خاکریز شکسته، ذوب سریع یخ در کوه ها و یا حتی شکستن سد سگ های آبی در نقطه ای آسیب پذیر می تواند یک رودخانه را سیلابی کند و آن را در خشکی های اطراف نزدیک رودخانه گسترش دهد. خشکی های اطراف یک رودخانه، دشت سیل نامیده می شود.
سیل های ساحلی، سیل دهانه رودخانه نیز نامیده می شود. این نوع سیل زمانی اتفاق می افتد که طوفانی بزرگ و یا سونامی باعث می شود دریا به داخل ساحل هجوم برد.
سیل ها دومین فاجعه طبیعی متداول روی زمین هستند. شایع ترین فاجعه آتش سوزی است.
سیل
سیل به معنی طغیان کردن آب، زیر آب رفتن گسترهای از زمین و طوفانی شدن میباشد. در معنای «آب جاری شده»، کاربرد این واژه بر ریزش جریان دلالت داشته و مخالف معنی عدم ریزش یا «فرونشینی» است. «سیل»، طوفان جهانی افسانه و احتمالاً تاریخ، به عنوان طوفان در اساطیر بکار رفتهاست. در خلال یا پس از یک بارندگی شدید، مقدار دبی رودخانه به سرعت افزایش یافته و در نتیجه آب از بستر عادی خود سر ریز و دشت سیلابی و مناطق اطراف را دربر میگیرد. با بررسی دشت سیلابی قدیمی و آبرفتهای آن، شاید بتوان با درجهای از تقریب احتمال وقوع و بزرگی سیلهای آتی منطقه را مشخص کرد. اصولاً بزرگی سیلها و تکرار آنها در طول زمان تابع شدت بارندگی، نفوذپذیری زمین و وضع توپوگرافی منطقه است.
البته امروزه به دلیل دخالتهای بیرویه در بسیاری نقاط که قبلاً سیل نمیآمده، طغیانهای بزرگی مشاهده میشود. فعالیت بشر به چند صورت احتمال وقوع سیل را افزایش میدهد. از آن جمله میتوان به ساختمانسازی در دشت سیلابی رود که مستلزم اشغال بخشهایی از آن است و باعث کاهش ظرفیت طبیعی رود میشود، اشاره کرد. به این ترتیب محدودهای از دشت سیلابی که در زمان طغیان زیر آب میرود، گستردهتر میگردد.
شهرسازیها و حذف گیاهان باعث کاهش مقدار آب نفوذی و افزایش آب سطحی میشود. حجم زیاد آب از یک طرف بر بزرگی طغیان میافزاید و از طرفی با افزایش فرسایش، رسوباتی به وجود میآورد که با برجای گذاشتن آنها ظرفیت بستر اصلی رود کاهش مییابد. موارد پیش معمولاً تأثیر تدریجی دارند، ولی سیلهای ناگهانی و فاجعهآمیز اغلب بر اثر تخریب سدها و بندها، ایجاد میشوند.