تذکرة الاولیا کتابی است به نثر ساده و در قسمت‌هایی مسجع از عطار نیشابوری است. عطار شرح 72 تن از اولیا، عارفان و مشایخ تصوف را با ذکر مکارم اخلاق، مواعظ و سخنان حکمت آمیزشان در این کتاب به تحریر آورده است.
از متن کتاب:
آن سلطان ملت مصطفوی، آن برهان حجت نبوی، آن عامل صدیق، آن عالم تحقیق، آن میوه دل اولیاء، آن جگرگوشه انبیاء، آن ناقد علی، آن وارث نبی، آن عارف عاشق: جعفرالصادق رضی الله عنه.
گفته بودیم که اگر ذکر انبیاء و صحابه و اهل بیت کنیم کتابی جداگانه باید ساخت این کتاب شرح اولیاست که پس از ایشان بوده اند اما به سبب تبرک به صادق ابتدا کنیم که او نیز بعد از ایشان بوده است. و چون از اهل بیت بود و سخن طریقت او بیشتر گفته است و روایت از وی بیشتر آمده است کلمه ای چند از آن او بیاوریم که ایشان همه یکی اند.
چون ذکر او کرده شود از آن همه بود. نه بینی که قومی که مذهب او دارند، مذهب دوازده امام دارند. یعنی یکی دوازده است و دوازده یکی.
اگر تنها صفت او گویم، به زبان و عبارت من راست نیاید که در جمله علوم و اشارات و عبارات بی تکلف به کمال بود، و قدوه جمله مشایخ بود، و اعتماد همه بر وی بود، و مقتدای مطلق بود. هم الهیآن را شیخ بود، و هم محمدیان را امام، و هم اهل ذوق را پیشرو، و هم اهل عشق را پیشوا. هم عباد را مقدم، هم زهاد را مکرم. هم صاحب تصنیف حقایق، هم در لطایف تفسیر و اسرار تنزیل بی نظیر بود، و از باقر رضی الله عنه بسیار سخن نقل کرده است و عجب دارم از آن قوم که ایشان خیال بندند که اهل سنت و جماعت را با اهل بیت چیزی در راه است که اهل سنت و جماعت اهل بیت را باید گفت به حقیقت.
فهرست مطالب کتاب
ذکر ابن محمد امام صادق(ع)
ذکراویس القرنی رضی الله عنه
ذکر حسن بصری رحمة الله علیه
ذکر مالک دینار رحمة الله علیه
ذکر محمدبن واسع رحمة الله علیه
ذکر حبیب عجمی رحمة الله علیه
ذکر ابوحازم مکی رحمة الله علیه
ذکر عتبة بن الغلام رحمة الله علیه
ذکر رابعه عدویه رحمة الله علیها
ذکر فضیل عیاض رحمة الله علیه
ذکر ابراهیم بن ادهم رحمة الله علیه
ذکر بشر حافی رحمة الله علیه
ذکر ذالنون مصری رحمة الله علیه
ذکر بایزید بسطامی رحمة الله علیه
ذکر عبدالله مبارک رحمة الله علیه
ذکر سفیان ثوری قدس الله روحه
ذکر شقیق بلخی رحمةالله علیه
ذکر امام ابوحنیفه رضی الله عنه
ذکر امام شافعی رضی الله عنه
ذکر امام احمد حنبل قدس الله روحه
ذکر داود طائی قدس الله روحه
ذکر حارث محاسبی قدس الله روحه
ذکر ابوسلیمان دارائی قدس الله روحه
ذکر محمد بن سماک قدس الله روحه
ذکر محمد اسلم الطوسی قدس الله روحه
ذکر احمد حرب قدس الله روحه
ذکر حاتم اصم قدس الله روحه
ذکر سهل بن التستری قدس الله روحه العزیز
ذکر معروف کرخی رحمةالله علیه
ذکر سری سقطی قدس الله روحه
ذکر فتح موصلی قدس الله روحه العزیز
ذکر احمد حواری قدس الله روحه
ذکر احمد خضرویه قدس الله روحه العزیز
ذکر ابوتراب نخشبی قدس الله روحه
ذکر یحیی معاذ رازی قدس الله روحه العزیز
ذکر شاه شجاع کرمانی قدس الله روحه
ذکر یوسف بن الحسین قدس الله روح العزیز
ذکر ابوحفص حداد قدس الله روحه العزیز
ذکر حمدون قصار قدس الله روحه العزیز
ذکر منصور عمار قدس الله روحه العزیز
ذکر جواب الانطاکی قدس اللّه روحه العزیز
ذکر عبدالله خبیق قدس الله روحه العزیز
ذکر جنید بغدادی قدس اللّه روحه العزیز
ذکر عمرو بن عثمان مکی قدس الله روحه العزیز
ذکر ابوسعید خراز قدس الله روحه العزیز
ذکر ابوالحسین نوری قدس الله روحه العزیز
ذکر بوعثمان حیری قدس الله روحه العزیز
ذکر ابوعبدالله بن الجلاقدس الله روحه العزیز
ذکر ابومحمد رویم قدس الله روحه العزیز
ذکر ابن عطا قدس الله روحه العزیز
ذکر ابراهیم رقی قدس الله روحه العزیز
ذکر یوسف اسباط قدس الله روحه العزیز
ذکر ابویعقوب النهر جوری قدس الله روحه العزیز
ذکر سمنون محب قدس الله روحه العزیز
ذکر ابومحمد مرتعش قدس الله روحه العزیز
ذکر محمد فضل قدس الله روحه العزیز
ذکر ابوالحسن بوشنجی قدس الله روحه العزیز
ذکر محمدبن علی الترمدی قدس الله روحه العزیز
ذکر ابوالخیر اقطع قدس الله روحه العزیز
ذکر عبدالله تروغبدی قدس الله روحه العزیز
ذکر ابوبکر وراق قدس الله روحه العزیز
ذکر عبدالله منازل قدس الله روحه العزیز
ذکر شیخ علی سهل اصفهانی قدس الله روحه العزیز
ذکر خیر نساج قدس الله روحه العزیز
ذکر ابوحمزه خراسانی قدس الله روحه العزیز
ذکر احمد مسروق قدس الله روحه العزیز
ذکر عبدالله مغربی قدس الله روحه العزیز
ذکر ابوعلی جوزجانی قدس الله روحه العزیز
ذکر ابوبکر کتانی قدس الله روحه العزیز
ذکر شیخ ابوعبدالله محمدبن الخفیف قدس الله روحه العزیز
ذکر ابومحمد جریری قدس الله روح العزیز
ذکر حسین منصور حلاج قدس الله روحه العزیز
ذکر متأخران از مشایخ کبار رحمته الله علیهم اجمعین
ذکر ابراهیم خواص رحمةالله علیه
ذکر شیخ ممشاد دینوری رحمةالله علیه
ذکر شیخ ابوبکر شبلی رحمةالله علیه
ذکر ابونصر سراج رحمةالله علیه
ذکر شیخ ابوالعباس قصاب رحمةالله علیه
ذکر شیخ ابوعلی دقاق رحمةالله علیه
ذکر شیخ ابوالحسن خرقانی
ذکر شیخ ابراهیم شبانی
ذکر ابوبکر صیدلانی رحمةالله علیه
ذکر شیخ ابوحمزۀ بغدادی رحمةالله علیه
ذکر شیخ ابوعمر و نجید رحمةالله علیه
ذکر شیخ ابوالحسن الصایغ رحمةالله علیه
ذکر شیخ ابوبکر واسطی رحمةالله علیه
ذکر شیخ ابوعلی ثقفی رحمةالله علیه
ذکر شیخ جعفر خلدی رحمةالله علیه
ذکر شیخ علی رودباری رحمةالله علیه
ذکر شیخ ابوالحسن حصری رحمةالله علیه
ذکر شیخ ابو اسحق شهریار کازرونی
ذکر ابوالعباس سیاری رحمة الله علیه
ذکر شیخ ابوعثمان مغربی رحمةالله علیه
ذکر ابوالقاسم نصر آبادی رحمة الله
ذکر ابوالعباس نهاوندی رحمةالله علیه
ذکر شیخ ابوسعید ابوالخیر
ذکر شیخ ابوالفضل حسن
ذکر امام محمد باقر علیه الرحمه